Ga naar de inhoud

ER IS WEL GELD VOOR ZORG

Vraag je meer investeringen in zorg, dan krijg je te horen: “Dat kost te veel” of “Onbetaalbaar!”
Maar klopt dit wel? Welke overheidsmiddelen waar worden ingezet, berust allemaal op politieke beslissingen.  

Dit gaat over meer dan 5 miljard op een budget van 26 miljard euro in de ziekteverzekering. Enkele voorbeelden. Er gebeuren te veel bevallingen met keizersnede (twee op tien in de plaats van één op tien die medisch nodig zijn). In vergelijking met andere landen wordt bij ons kwistig antibiotica voorgeschreven, en weinig generische (goedkopere) geneesmiddelen. Doordat je moet betalen voor een huisartsbezoek gebeuren er te veel (duurdere) raadplegingen op spoeddiensten. Met het grote aantal CT-scans in ons land zijn we koploper in Europa, drie keer meer dan in Nederland. Dat heeft alles te maken met het verdienmodel en het kost een pak geld aan de ziekteverzekering.

Een smak geld gaat naar de ‘innovatieve geneesmiddelen’. Nochtans, de onderzoeks- en ontwikkelingskost bepaalt slechts 17% van de kostprijs van een geneesmiddel. Slechts 1,5% gaat naar echt innovatief onderzoek. Haast een kwart van de kosten gaat naar reclame en meer dan de helft naar de ontwikkeling van varianten op winstgevende medicamenten. De farmaceutische industrie komt gemiddeld aan een rendement boven de 20%! Er zijn strategieën om deze prijssetting tegen te gaan. Maar het huidige beleid zet deze niet in. Met de nodige politieke wil kan hier heel wat worden bespaard.

Dat kwam in 2020 in alle scherpte aan het licht in de prijszetting van de covid-vaccins. Hart boven Hard steunt daarom het Europees burgerinitiatief ‘No profit on pandemic’. Een brede coalitie van burgers en organisaties wil het coronavaccin toegankelijk maken voor iedereen. Hier kan je de petitie tekenen. Op 30 november stapten we samen op in #Lights4Lives, Rouwstoet voor vaccinrechtvaardigheid. 

Gezondheidsbevordering en preventie zouden flink wat meer middelen kunnen gebruiken. Ons land scoort hier onder het Europese gemiddelde. Onbegrijpelijk, want dat zijn investeringen die zichzelf ruimschoots terugverdienen. Een betere volksgezondheid betekent minder uitgaven voor de ziekteverzekering.

Het gezondheidsbeleid zet te weinig in op gezond houden, snelle opsporing en vroegtijdig ingrijpen. Te veel geld vloeit naar duurdere specialistische behandelingen.

INDIVIDUALISERING EN UITSLUITING, NIET ONZE KEUZE

Vlaanderen is deels bevoegd geworden voor de welzijns- en gezondheidszorg. Door te werken met een gesloten budget, wordt het recht op toegang tot zorg ondergraven. Besparingsrondes volgen elkaar op. Hart boven Hard steunde begin 2020 de vakbondsacties tegen de besparingen op preventie en het snoeien in de welzijnssector, met de slogan ‘Mag het een Beke meer zijn’.

Het beleid voor personen met een handicap, voorbode van een Vlaams/geregionaliseerd gezondheidsbeleid?

Vlaanderen wil de financiering van de zorg op een nieuwe manier organiseren. Dit werd voor het eerst in de praktijk gebracht in de gehandicaptenzorg.

De zorgnood wordt geanalyseerd en men krijgt een individueel zorgbudget toegewezen – een zogenaamd persoonsvolgend budget – om zorg mee in te kopen. En dan krijgt een grote groep te horen: ‘Je hebt wel recht op zorg, maar er is geen budget.’ Men staat jarenlang op de wachtlijst, zonder perspectief wanneer men effectief zorg zal krijgen. Als er dan eindelijk geld is, koop je zorg op een nieuwe markt van dienstverlening. Je onderhandelt en sluit een contract af, als werkgever van persoonlijke assistenten of als cliënt van een zorgorganisatie. Het wordt mooi voorgesteld als ‘zelfregie’, maar in de praktijk leidt het tot ongelijke behandeling en laat het mensen in de kou.

De facto laat de Vlaamse Regering de zorg voor de vele personen met een handicap op de wachtlijsten betalen door de mantelzorgers. 

Om alle mensen met een erkende zorgnood de noodzakelijke zorg te geven in de komende jaren hebben we 1,6 miljard euro nodig. Dat budget wordt niet vrijgemaakt. De overheid die alle zorgnoden inventariseerde zegt koudweg “er is geen geld”.

Dit wil eigenlijk zeggen dat de mantelzorgers zorg bieden voor een groot deel van die 1,6 miljard euro. Een serieuze sector! Die niet gehoord wordt. Ze is monddood en te moe omdat ze steeds maar zorgt en bezorgd is voor hen die de overheid schaamteloos in de kou laat staan.

Voor de persoon die zorg nodig heeft en voor die omgeving heeft dat grote gevolgen. Er is ook een groeiend gebrek aan geld in organisaties door het niet uitbetalen van de toegezegde zorgbudgetten aan de personen op de wachtlijsten. Het systeem schaadt op deze wijze ook de werkomstandigheden van zorgverleners.

De huidige gang van zaken in de gehandicaptenzorg staat mijlenver af van wat volgens ons toegankelijke en kwaliteitsvolle zorg is. We willen de knelpunten en onze voorstellen voor verandering onder de aandacht brengen van het publiek en van de politiek. We organiseerden daarom een actieweek in 2022 met de boodschap ‘Zorg is geen luxe’. 

Ook de Vlaamse sociale bescherming sluit uit.

We stapten op 24 januari 2022, samen met een brede groep sociale organisaties, naar het Grondwettelijk Hof, met de vraag om een nieuw Vlaams decreet ongeldig te verklaren. Dat decreet beperkt de toegang tot het zorgbudget, voorzien in de Vlaamse sociale bescherming. Daardoor worden heel wat zorgvragers uitgesloten van sociale bijstand. Zo’n inbreuk op het gelijkheidsbeginsel kunnen wij niet aanvaarden. Wij eisen: iedereen beschermd.

WINST MAKEN OP ZORG, NIET ONZE KEUZE

INDIVIDUALISERING EN UITSLUITING, NIET ONZE KEUZE

Een zorgzame samenleving ziet zorg als een recht, door de overheid gegarandeerd. Niet als een commercieel product dat je koopt op de markt. Niet als een beleggingsproduct in een aandelenportefeuille.

Met ongerustheid zien we politieke keuzes in die richting evolueren, in ons land en elders in Europa. Een te krap budget voor zorg en welzijn mondt uit in besparingen en tekorten in het zorgaanbod. In de kinderopvang, de gehandicaptenzorg, de ouderenzorg. Zo wordt de loper uitgerold voor vermarkting.

De nadelen voor zorgverstrekkers en zorgvragers komen het scherpst aan het licht in de ouderenzorg. In de grote commerciële zorgfabrieken staat de zorg voor de winst van de aandeelhouders voorop. De zorgrelatie wordt gechronometreerd bandwerk. Alsof het niet om mensen gaat. Het verlies is voor de ouderen en hun familie en voor de hele samenleving.

Wij willen een beleid dat investeert in kwaliteit van leven, van bij de geboorte tot in de laatste levensfase. Dat heet beschaving, hart boven hard.

En ja, daar is geld voor. Behalve wanneer de militaire budgetten weer steeds meer miljarden opslokken.