Ga naar de inhoud

Psychische problemen hebben een grote impact op de samenleving en het welzijn van haar burgers. In de media worden we dagelijks geconfronteerd met verontrustende cijfers. Een groeiend aantal mensen is langdurig ziek door psychische problemen en de wachtlijsten voor psychologische hulp lijken alsmaar toe te nemen. De coronacrisis, de oorlog in Oekraïne, de klimaatcrisis en de stijgende kosten van levensonderhoud maken mensen onzeker en vergroten de nood aan zorg voor psychisch welzijn. Uit studies blijkt dat de helft van de bevolking ergens in zijn leven te kampen krijgt met ernstige psychische problemen. In het afgelopen jaar alleen al was dit één op vier (gezondbelgie.be).

De gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is onvoldoende bij machte om voldoende oplossingen aan te reiken voor deze crisis. Het aantal mensen met een psychiatrische diagnose stijgt, in het bijzonder bij jongeren en er worden steeds meer psychofarmaca voorgeschreven. Hoewel deze middelen voor specifieke situaties levensreddend kunnen zijn, kan in de meeste gevallen geen link met een ‘hersenziekte’ aangetoond worden. De overconsumptie van psychofarmaca leidt dikwijls tot schadelijke neveneffecten.

Op dit ogenblik probeert het gezondheidssysteem aan de toenemende vraag tegemoet te komen door meer psychiatrische bedden en psychologen in de eerste lijn te voorzien. Een verblijf in een residentiële setting is soms noodzakelijk, maar is niet geschikt om de grote vraag op te vangen. Het systeem is erg duur en arbeidsintensief, terwijl veel mensen ook geholpen zijn met toegankelijke ambulante hulp. Door de nadruk te leggen op kortdurende, sterk gespecialiseerde hulp houdt het huidige gezondheidssysteem de mythe in stand  dat psychische problemen enkel door specialisten kunnen aangepakt worden. In werkelijkheid vraagt het herstel van psychische gezondheid tijd. Ook wordt nog te zeer gefocust op het individuele zorgtraject, terwijl veel psychische problemen samenhangen met een dolgedraaide maatschappij. Een andere aanpak dringt zich op. Iedereen heeft recht op zorg en dus ook op zorg voor psychisch welzijn. Het is een basisprincipe in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

De professionele, gespecialiseerde GGZ kan onmogelijk aan de zorgnoden van de hele bevolking tegemoet komen. In plaats van iedereen door de trechter van de professionele zorg te duwen, kunnen we in de samenleving hulpbronnen zoeken en vinden om de psychische zorgnoden op te vangen.

Op veel verschillende plaatsen in Vlaanderen vinden we nu reeds allerlei laagdrempelige initiatieven waar mensen met psychische problemen terecht kunnen.  Dat kan gaan van herstelcafés tot mobiele zorgteams, inloopcentra, lotgenotengroepen, integratie-initiatieven zoals kwartiermaken of zorgzame buurten. Deze initiatieven zijn niet expliciet gericht op het ‘genezen’ van mensen, maar ze ondersteunen hen in hun zoektocht naar hulpbronnen die het leven de moeite waard maken. Door deze initiatieven te versterken en met elkaar te verbinden kan er een ‘ecosysteem’ groeien waar lijdende burgers en mensen in hun omgeving  vlot terecht kunnen met hun vragen en noden. Patiëntenverenigingen juichen deze evolutie toe. Zij weten immers al lang dat lotgenoten elkaar kunnen helpen.

Veel van deze initiatieven doen met succes een beroep op ervaringsdeskundigen. Zij bieden waardevolle kennis vanuit het perspectief ‘van binnenuit’ en verlagen zo de drempel tussen wij, ‘die gezond zijn’ en zij, ‘de zieken’. Daarnaast kunnen professionele deskundigen ingezet worden om laagdrempelige, maatschappelijke initiatieven en basiswerkers te ondersteunen. Als de situatie van een specifieke persoon moeilijk loopt, zijn zij in de buurt om de weg te wijzen naar een specifieke therapie, een opname of psychofarmaca. De overheid draagt al beperkt bij door initiatieven zoals mobiele teams en zorgzame buurten te ondersteunen, maar meer steun is noodzakelijk om dit soort initiatieven de nodige slagkracht te geven. Een betere financiële ondersteuning zal ervoor zorgen dat de druk op de residentiële zorg vermindert.

Niet enkel het individu moet werken aan eigen psychisch welzijn. Het brede psychisch onbehagen is een teken aan de wand voor een maatschappij die de prioriteiten fout legt en waar opnieuw een sterke nulde lijn moet worden opgebouwd. De buurtwinkel,  het café om de hoek, de speelpleinwerking, de jeugdbeweging, het cultuuraanbod vormen allemaal puzzelstukjes van een warmere samenleving. De beste preventie is ervoor zorgen dat iedereen zijn plek vindt en erbij hoort.

Net zoals bij ouderenzorg zien we een zorgwekkende evolutie dat de toenemende psychische klachten opgevat worden als een potentieel winstgevende markt. De wildgroei aan allerhande, vaak individuele therapieën die alleen toegankelijk zijn voor wie het kan betalen, stemt tot nadenken. Gezondheidszorg mag niet ten prooi vallen aan marktmechanismen en financieel winststreven. Multidisciplinaire huisartsenpraktijken zoals wijkgezondheidscentra daarentegen kunnen een cruciale rol spelen in de zorg voor psychisch welzijn, door samenwerkingsverbanden te faciliteren met andere initiatieven in de omgeving waar zij actief zijn. Zo’n samenwerking op de eerste lijn kan ook aandacht schenken aan de samenhang tussen lichamelijke en psychische klachten. De forfaitaire betaling van hulpverleners in wijkgezondheidscentra draagt daarenboven bij tot het verminderen van onnodige behandelingen en kosten, die het gevolg zijn van de huidige ‘prestatiegeneeskunde’.

Als burgerbeweging pleiten wij voor een toegankelijke en laagdrempelige aanpak waarbij niemand hoeft achter te blijven. Dit zou geen uitzondering mogen zijn. De zorg is van iedereen en voor iedereen en moet dus betaalbaar en toegankelijk zijn.We voelen ons aangesproken door zingevende en verbindende praktijken die geïnspireerd worden door de principes van ‘open dialogue’ (https://open-dialogue.net). Bij deze praktijken behandelen zorgverleners en zorgvragers elkaar in een gelijkwaardige relatie en worden verschillen verwelkomd en geëxploreerd. Door de psychische kwetsbaarheid van ieder te erkennen verdwijnt het stigma rond psychische zorg, maar tegelijk wordt diep psychisch lijden ernstig genomen. Mensen met een psychische zorgnood worden niet gereduceerd tot ‘patiënten’, maar blijven aangesproken als medeburgers, met een eigen levensperspectief, met aandacht voor de andere levensdomeinen en met maximale mogelijkheden om hun eigen leven richting te geven. Multidisciplinaire teams van professionele zorgverleners en ervaringsdeskundigen zoeken samen met de naasten van de zorgvrager naar wegen om verder te kunnen. De hulp gebeurt onmiddellijk, is flexibel en loopt zo lang als nodig.

Uw handtekening is een steun voor deze ambities, verzameld via burgerdialogen in december 2022 en april 2023, die we aan de beide ministers van gezondheid en welzijn willen doorgeven en aan de parlementsleden.

U kan ons steeds bereiken via zorgomzorg@hartbovenhard.be

Deze petitie werd 550 keer ondertekend !

NaamOrganisatie
Jessy Maes
Dirk De Wachter
Paul Cockx
Lieselot Verwulst
annie kerkhove
Sophie FranssenWGC Sint-Amandsberg
Hannah Geerolf
Ellen Langouche
Dani R. Leroy
Esther VandenbrouckeDe Zuidpoort Gent vzw
Bart Buyens
Verbeeck Nadja
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Nele Hessens
Lore Hessens
Veerle DanhieuxWGC De Punt
AnoniemAnoniem
Johan Stubbe
mieke deceuninck
isabelle tjollewgc Sint-Amandsberg
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Patricia Beuckelaers
Elsje Claessens
AnoniemAnoniem
Yves BruggemanPRO de burgerlobby
Catherine Duchateau
AnoniemAnoniem
Rupert MerganAlternatief2024.be
Inge Kerkhofs
Sofie HannonCAW Noord-West-Vlaanderen
Maria De Cocker
Marijke PlovieWGC Sint-Amandsberg
emmylou nelen
Nguyen Thi Minh Tu
Nguyen Thi Minh Tu
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Hannelore VanleeWijkgezondheidscentrum Sint-Amandsberg
Hadewig Dierickx
Mona Claeys
Joke PilleWGC De Sleep
Elke Plovieucll
Olaf CouvreurWGC De Sleep
Gaby Jaenen
Koen OomsHart boven Hard Leuven
Eva BraetWGC De Sleep
AnoniemAnoniem
Ellen RijckenWGC De Sleep
Jentel RedantWGC De Sleep
AnoniemAnoniem
Teïma Ben AliWGC De Sleep
Elisabeth JohnsonWijkgezondheidscentrum De Sleep
AnoniemAnoniem
Egmont RuelensWGC De Sleep
An FavoreelGent
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Giovanna VerspeetMonnikenheide-Spectrum
katrien van leirbergheWijkgezondheidscentrum Nieuw Gent
Annemie Verbeek
Dana Wenger
Heleen Helsen
Eske VandedrinckWijkgezondheidscentrum De Kaai
Lut JorisWijkgezondheidscentrum De Kaai
Els Decroowgc de kaai vzw
Patrick Ruymaekers
KristienTele onthaal
Marleen Baisier
Katinka Van BelleUilenspiegel
Ann Janssens
Christel vandeput
Stefanie Deygers
Erwin Maeckelberghe
AnoniemAnoniem
Linda Van AsscheSolodair
Geuens
Lut Cafmeyer
Johan DilsUCLL
AnoniemAnoniem
Hannelore Haegebaert
Eva Maeckelberghe
Marina MommerencyPvda
Marina MommerencyPvda
Erna JANSSENS
Els Schuerman
Andy Van den BoschErvaringsdeskundige ggz
Jan Van den Eeden
Nicolas Dewaele
Rachid BaitarPsychotherapiepraktijk Nefsani
Els Roeykens
Frédérique LesueurA kwadraat
Erica van Hylckama
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
annie kerkhove
Jan Vandendriessche
Hilde Mattens
Veerle Van den Bosch
Olivier HaemhoutsStudent Sociale School Heverlee
CECILE KOOKEN
AnoniemAnoniem
Rita Raeves
WGC de CentralWGC de Central
AnoniemAnoniem
Debbie Govarts
Henk Maeckelberghe
AnoniemAnoniem
Greet De Cock
Gita UytterhoevenWijkgezondheidscentrum de Central
Pete LoosWijkgezondheidscentrum De Central vzw
Noortje ForyUCLL
Walter Peeters
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Marleen Hapers
Jacques KoyenHbh
Hilde JasperseHart boven hard
Tine De CauwerHerstelAcademie Emergo Mechelen
moniekholistisch therapeut
Hans De WitteO2L/WOPP – FPPW – KU Leuven
Jean-Pierre Martens
Jo JespersWGC de Central
Gudrun Vanhouttestudent
DIRK AMEEL
AnoniemAnoniem
Tine PauwelsOPZ Geel
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Sandra Vanhalst
Danny Carleer
Erik De SmedtDe Smedt Erik
Martine De MoorSimiles vzw
Jan De Geest
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Aäron De Fruyt
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Koen OomsHart boven Hard Leuven, intal, wereldsolidariteit
gertrude acke
Hilde Meert
Jozef Mampuys
Mai Hendrickx
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Leen MeheusPVT Andreas Lubbeek
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Davy Brantegem
Bram CrielUCLL
AnoniemAnoniem
marleen de saedeleire
AnoniemAnoniem
Claudine Lesaffre
Beerens Katrien
Marianne De BoodtVoormalig Similes
Marijke Van Heddegem
Nadine Van damme
Evi ReynaertsAlexianen Zorggroep Tienen
Marie-Hélène Van Hove
Iona Vermet
Caroline van Lierde
Hanna Laekeman
Vanstalle
AnoniemAnoniem
May Thoné
AnoniemAnoniem
Liesbet SerneelsAdem vzw
Annelies Debeerst
Dag Van Wettervzw Psyche
inge de vriendt
Eve Braspenning
Gerda sampers
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Rika Van Kersschaever
Rika Van Kersschaever
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Lies Verheyen
Gitte van loon
schotte
Piet Heylen
Roel Van Overbeke
Barbara Debaveye
Sara Adams
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Wouter Vlaminckx
Wouter Vlaminckx
Christine bekaertMimicry
Lore Laridon
Loes verleyenBlijdorp
Anne Nivard
Marianne Bekaert
AnoniemAnoniem
Koen Elsen
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Carla Willaert
Caroline De Meester
AnoniemAnoniem
Gaëtan Geerkens
Ben Nicolaï
AnoniemAnoniem
Annemie Willems
Walter Raemaekers
Katleen Van DiestSimiles
Raf Deneef
Kathleen Driezen
Tom Van Gerven
Tine De Bock
Lambrechts Gerda
Tine Faseur
Goele Verbeken
Bert Verleysen
Brigitte Bieke Storms
AnoniemAnoniem
Dirk De CaluwéSimiles / Werkgroep Soteriahuizen
Steven JorisVlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen
Katrien Vanderplaetse
Lien Sonneville
Heidi De Clercq
AnoniemAnoniem
Jasmien De Smedt
Drabs Patricia
Annemie VloemansSimiles
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Lies Verreydt
AnoniemAnoniem
Geert Borgonjon
AnoniemAnoniem
Linda Van Looy
Frank Borms
Evi GorisPVT Lubbeek
Chris Todts
Edouard (Eddie) GijbelsHart boven Hard
Loranci AnamdarajahDokters van de Wereld
AnoniemAnoniem
Goedele Lengeler
Patricia Schockaert
Bart BronckaersOPZ Geel
Guido Vos
Goditiabois PetraWGC De Sleep
AnoniemAnoniem
Lut Cafmeyer
Kris Luypaert
Marijke PersooneHart boven Hard
Veerle Van den Bourry
Mieke Marien
Heidi DegerickxNetwerk tegen Armoede
Freya BoelaertDe RuimteVaart vzw
Truus RoesemsMedikuregem
Marie BlanckaertVives
Lies Hens
Maryleen De Vos
Martine Deleu
AnoniemAnoniem
An VandeveldeCAW Noord-West-Vlaanderen
Leen VerhaertPsychoseNet vzw
Hilde VensTOV vzw
Eddy Van Damme
Hilde Vetdongen
Myriam Mulhondi
Marleen VAN DEUREN
Peggy Vanden Brouckevzw School en Ziekzijn West-Vlaanderen
Katleen Van DiestSimiles
Anke Snauwaert
Els roose
Roxane Hoedemakers
AnoniemAnoniem
Inge PeetersOPZ Geel
Liesbeth De Vos
Valerie Van den Broeck
AnoniemAnoniem
Marc Van Den Noordgaete
Linda WillemsCGG Kempen
AnoniemAnoniem
Bryan Vanderhaeghe
Filip Leys
Anabel Craps
Jade BollanséeDokters van de Wereld
Marlies CaulierVBS Sint-Franciscus
Griet LeysenOPZ Geel
Ouafa YacineDOKTERS VAN DE WERELD
Sabine MULIER
An Van Immerseel
Ellen VerrytDoctors of the world
Jonathan EveraertsDokters van de wereld
Nadine Ruts
Nele RoppeDokters van de Wereld – België
Sanne ColpaertVBS Sint-Franciscus
Ben Debrouwer
Erik De SmedtDe Smedt Erik
AnoniemAnoniem
Alfons L M Van den Bergh
Françoise VerfaillieGeen
Jacky Van Der hertenOpz Geel
Els Gullentops
Lindsay PluymVBS Sint-Franciscus
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Hans VandelannooteVrij CLB Westhoek
Leo Vos
Agnes VanschoonbeekFilosofisch kransje
AnoniemAnoniem
Caroline Van den Abeele
Koen Raes
AnoniemAnoniem
line de witte
Carolien De VooghtCAW
Peter DemaegdtCAW Noord-West-vlaanderen
AnoniemAnoniem
Goedele Vandammevzw Re-Member
Else De Donder
AnoniemAnoniem
Ria Willem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Brenda Meulebrouck
Luc Vanhyfte
Luc Lammens
Jacques De la Marche
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Greet Deneyer
Koenraad Mees
Jimmy Vancalbergh
Hadewig Dierickx
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
lieve hufkensNetwerk GGZ Kempen
Vandenbroucke AnnCAW Noord-West-Vlaanderen
AnoniemAnoniem
Annick Vermeersch
Greet Peeters
Nina Henkens
Celine Tayart de BormsCAW Noord West Vlaanderen
AnoniemAnoniem
Mathieu Vanderbeek
Filip DesmitCGG Noord-West-Vlaanderen
AnoniemAnoniem
ludwig vanenhoveVOORUIT
Lieve Neukermans
Marcel De Prins
Sara Eelen
Els Timmermans
AnoniemAnoniem
Rose-May Liebaert
Greta Teugels
Fia Delbeke1955
Reyntjens Thomas
Heidi Rabijns
AnoniemAnoniem
Steven De Herdt
AnoniemAnoniem
Margret Piette
Pierre De Groote
AnoniemAnoniem
ria cabus
AnoniemAnoniem
Benedicte Tiebout
Dirk Vanhaute
Marc De Prinsbezorgde burger
dominique depraeter
Steven De Herdt
AnoniemAnoniem
Martina Ooms
Herman Reynders
Nadia MahjoubNADA (Netwerk Alternatieven voor Dwang en Afzondering in de Belgische geestelijke gezondheidszorg)
Marcel Riemis
bea verleyenoostende
Jacques RAA
Timo Sterckx2
Sus Van Olmen
Koen BrowaeysTEJO
Maria Crollet
Caroline Menten
AnoniemAnoniem
Leo Hemelaer
DE GEEST MARK
Nille Van Hellemont
Marina Thys
Johan De MaertelaereAmnesty Int.
Ann Schrauwen
Hanna Laekeman
Wim De Greef
Ria VerjauwVeltem
Marijke Bosserez
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Sylvie Vanderhoydonck
AnoniemAnoniem
L'hoëst PeterArt Travel
Tom Callens
AnoniemAnoniem
Kelly Van Der Meiren
Guy Dermul
Micheline Ceulmans
Guy Dermul
Robert Vanesch
Gido Van den Endesecretary local green-left group dilbeek
AnoniemAnoniem
Frans Vandenbussche
Mark Van Haeren
Marika Ingels
Marieke Carpentier
Annemie Willems
AnoniemAnoniem
Leen Cool
Arlette Coolsaet
AnoniemAnoniem
Detty VosGeen
Tiene Depoorter
Maja Buyle
Pat. Coenen
De bruyn Jac
AnoniemAnoniem
Johnny VerkestUnie de Zorgelozen
Tom HoereeHuisarts
Tom HoereeHuisarts
Ingrid Cockx
Johanna Bogemans
Karl Uyttenhove
Tania RapatiLandskouter
Sara Timmermans
Riet De Maesschalck
Mariël Geens
Asher SerranaJong Groe
Mark Blockeel
Karine Pauwels
Sofie De Spiegeleer
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Philip De Smet
Edouard (Eddie) GijbelsHart boven Hard
Jens Baele
Ilde De Brabanter
Francine debever
AnoniemAnoniem
kaatje vermeiren
AnoniemAnoniem
Geert Vyvey
Kris Vermeiren
Anne Vanwelden
AnoniemAnoniem
Guido VosHart boven Hard
margaretha Driessen
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
kiki van dyck
Chris Kesteloot
AnoniemAnoniem
Mieke Kindt
Jef Sterckx
Sophy Van den Bulcke
AnoniemAnoniem
AnoniemAnoniem
Bert Lauriks
Catherine Van Neste
Caroline Van der Linden
Jan Rooms
Jozef Mampuys
Stan Van Dammeparticulier
An-Sofie Vandermeulen
Liesbeth Cornillie
Liesbeth WalgraeveBlinkout
Guy Vandamme
Jos Beckers
Jimmy Van Opstal
Riet Nackom
AnoniemAnoniem
annie kerkhoveHart boven Hard
Eric De Meester
Ron Van den Branden
Mumtara Mohammad
Hedwig wildiers
Francis Van TolhuysenParticulier
wendy TeerlinckGroep INTRO vzw
Geert Calis
Anne Marescaux
Isabelle Serruys
Elisabeth JohnsonWGC De Sleep
Stefan WirixLEF
Ann LEYSBasisschool Sint-Franciscus Poperinge
Veerle LouwageCGG Noord-West-Vlaanderen
Jan DendasMobiel Werk GGZ
LIn VerbelenMevrouw
Griet LauwersHerstelAcademie
Geert VerheyenThomas More
Agnes VanschoonbeekFilosofisch kransje
Dirk SnauwaertFamilietherapeut
Dr. Hilde Vanderheydenpsychiater
Sarah de smetwijkgezondheidscentrum lokeren
alan veysNvt
AnoniemAnoniem
Kristof StubbersOPZ Geel
Dag Van Wetter
Mariëlle RamakersLEF
AnoniemAnoniem
Ingrid Lammerant
Filip HermansLEF
Gertie Driessen
Ann Driessen
AnoniemAnoniem
Els CeyssensLEF
AnoniemAnoniem
Greet Langen
AnoniemAnoniem
Ilse Heyvaert
Karin Jacob
Nele Van Houtven
Kelly Van de Keere
Kristin Meert
Stefanie Devos
Carla De Smedt
Els Lambrecht
Caroline Philippart
Sylvia Van der Veken
burgelman sabine
Styn Grieten
Filip Van Dorpe
Pieter Pauwels
Sabine Van Den Eynde
Stijn Van Riel
Geert Van ISterdael
Anycka Saris
Fanny Maes
Joke Claessens
Katrien Rombouts
Philippe Delespaul
Sabine Cocquyt
Christine DUPONT
Marc Craps
Nore De Belder