Opinie – Marijke Persoone
Can Google solve death?’ kopte Time Magazine, enkele jaren geleden. Kan Google voorgoed afrekenen met de dood? Nee, het is geen grap. Verschillende oprichters en investeerders in de technologiesector zijn er heilig van overtuigd dat technologie de bron is van levensverlenging en, binnenkort, van eeuwig leven. Ze komen elkaar tegen in Silicon Valley, bij Alphabeth, Facebook, PayPal … en op de Forbes-lijst van rijkste mensen. Ze zwemmen in het geld, maar wat heb je daaraan als je leven eindig is? Dus investeren ze astronomische bedragen in de eeuwigheid.
De jongste telg in die verjongingsindustrie is Altos Labs, een biotech-bedrijf dat technologie wil ontwikkelen om de cellen van dieren, en later van mensen in een laboratorium te verjongen en dan terug in te planten. Technology Review noemt de CEO van Amazon en rijkste man ter wereld Jeff Bezos als één van de gulle geldschieters van het project.
De internetzoekmachines leiden ook naar de Russisch-Israëlische miljardair Yuri Milner. De man maakte fortuin met zijn bedrijven die in Facebook investeerden. Zijn naam dook op in de Paradise Papers bij het onderzoek naar ‘Kremlin-investeringen’ in Amerikaanse technologie-reuzen. Milner is niet enkel miljardair, maar ook filantroop. Zoals Bill Gates heeft hij ook samen met zijn vrouw een stichting.
De Breakthrough Foundation financiert onder meer onderzoek naar buitenaardse intelligentie en schonk ook miljoenen chirurgische maskers en drie miljoen dollar aan Israëlische medische instellingen in de strijd tegen Covid-19. Het startschot voor het bedrijf werd gegeven in het optrekje van Milner (waarde: honderd miljoen dollar) in de Los Altos heuvels bij de stad Palo Alto.
“Jullie hebben hiervoor betaald”
Laat elk diertje zijn pleziertje, zou je schouderophalend kunnen zeggen. Ik weet het nog zo niet. Kijk naar Amazon. De werknemers draaiden vorig jaar in Europa een recordomzet van 44 miljard euro en het bedrijf betaalde daarop, vanuit zijn hoofdzetel in Luxemburg, zero, zero, zero euro belastingen! Zo kan je als CEO gigantische bedragen over de balk gooien om ruimtereisjes te financieren en een magisch levenselixir te brouwen en ondertussen de werknemers in je bedrijf uitbuiten tot ze er bij neervallen. Mijnheer Bezos was bovendien nog zo fijnbesnaard om de werknemers te bedanken voor zijn ruimtereis: “Jullie hebben hiervoor betaald”. En verbaasd toen dat niet in goede aarde viel.
De Britse journalist Alan Selby werkte in 2017 vijf weken lang undercover in een distributiecentrum van Amazon. Zijn conclusie: “De werknemers worden behandeld als vee. De targets op een werkdag zijn onhaalbaar. Je hebt negen seconden de tijd om een pakketje van een robot te pakken, klaar te maken voor verzending en door te geven. Amazon-medewerkers mogen niet zitten. Er wordt bijgehouden hoe lang iemand naar de wc gaat”.
De journalist trof op de werkvloer slapende collega’s aan, uitgeput door hun te lange werkdag. Sommigen moesten naar het ziekenhuis. Dat was vier jaar geleden, maar ondertussen waren er in verschillende vestigingen in Duitsland ook nog in 2020 en 2021 stakingen voor betere lonen (startersloon bedraagt er twaalf euro bruto) en tegen de veel te hoge werkdruk.
Gemiddeld 81 jaar?
Vervreemdende arbeid, hard labeur, precaire contracten, vroegtijdige gezondheidsklachten … is dat niet iets van de tijd van Daens? Kunnen sommige CEO’s en politici zich daar iets bij voorstellen, vraag ik me soms af. “We leven gemiddeld 81 jaar, dan kunnen we toch makkelijk langer werken”, hoor ik Open Vld-voorzitter Lachaert debiteren, terwijl hij opgewekt in de camera kijkt. Gemiddeld … Jeff Bezos verdient naar schatting 861.000 euro per uur. Een jonge werknemer in een van zijn distributiecentra, 12 euro. Hun gemiddelde uurloon, mijnheer Lachaert, bedraagt 430.506 euro. Fantastisch, toch? Lachaert, en met hem vele anderen, vergeten gemakshalve dat gezondheid afhangt van sociaaleconomische factoren. Zo ligt de gezonde levensverwachting van een hoogopgeleide man maar liefst achttien jaar hoger dan die van een man zonder diploma.
Allemaal met gemak tot 67 jaar werken? Dat is onmenselijk. Des te meer, wanneer de liberale recepten voor de werkgelegenheidsconferentie de revue passeren: nog meer flexibiliteit, kleinere deeltijdcontracten, minder vergoeding voor nachtarbeid, minder bijdragen voor de sociale zekerheid … Hoe kunnen de jongeren dan nog ooit een deftig pensioen opbouwen?
Ik weet niet wat er meer symptomatisch is voor het onbeschaamde kapitalisme, de uitbuiting en de wraakroepende ongelijkheid of het misprijzen van de elite voor de mensen die, hard werkend, gezonde levensjaren inboeten en dan te horen krijgen dat ze langer moeten werken om hun pensioen te bekostigen, “want er is geen geld”.
#ErIsWelGeld!
Dit stuk verscheen op dewereldmorgen.be op 7/9/2021